गर्भपतन बारे भ्रम र यथार्थ

वीरगञ्ज,

भ्रम : गर्भपतन गर्नाले भविष्यमा प्रजनन क्षमतामा नकारात्मक असर पर्छ ।
यथार्थ :  सुरक्षित गर्भपतनले प्रजनन समस्या निम्त्याउँदैन र गर्भपतन गरेको दुई हप्ता पछि व्यक्ति गर्भवती हुन सक्दछ । असुरक्षित गर्भपतनले मात्र बाँझोपन तथा अन्य गम्भीर स्वास्थ्य जटिलता निम्त्याउन सक्छ ।

भ्रम : गर्भपतन स्वास्थ्यको लागि हानिकारक हुन्छ ।
यथार्थ : WHO का अनुसार सुरक्षित गर्भपतन, सबैभन्दा सुरक्षित चिकित्सा प्रक्रियाहरू मध्ये एक हो । सुरक्षित गर्भपतनले गम्भीर स्वास्थ्य समस्या निम्त्याएको कुनै प्रमाण छैन ।

भ्रम : गर्भनिरोधकहरू व्यापक रूपमा उपलब्ध भएमा गर्भपतनको आवश्यक पर्दैन ।
यथार्थ :  कुनै पनि गर्भनिरोधक १००% प्रभावकारी हुँदैन । गर्भनिरोधकको सही र निरन्तर प्रयोग गर्दा पनि गर्भनिरोधक असफल हुने सम्भावना रहन्छ । त्यसैगरी गर्भनिरोधकको प्रयोग सम्बन्धि लान्छनाले मानिसलाई सजिलैसँग यी साधनहरु प्रयोग गर्न गाह्रो छ । धेरै मानिसलाई गर्भनिरोधक साधन कसरी सही तरिकाले प्रयोग गर्ने भन्ने कुराको जानकारीे समेत छैन । गर्भनिरोधकको प्रयोग असफल हुनु वा यसको अपूर्ण आवश्यकता नै अनिच्छित गर्भधारणको एक मात्र कारण होइन । विभिन्न परिस्थितिको कारणले अनिच्छित गर्भ रहन जान्छ । गर्भावस्थाको कुनै पनि समयमा गर्भपतन आवश्यक पर्न सक्छ ।
जस्तै, हिंसा÷बलात्कारबाट गर्भ रहेमा, गर्भवती व्यक्तिको स्वास्थ्यमा खतरा पर्ने भएमा – उदाहरणका लागि प्रिक्लाम्पसिया, एक्लेम्पसिया र अन्य अवस्थाहरू, सम्बन्धका जटिलताहरू, गरिबी, मानवीय संकटको कारणले हुने अनिश्चितता, र अन्य ।
तसर्थ, गर्भनिरोधकको आवश्यकता मात्र पूरा गर्दा मानिसहरूलाई गर्भपतनको आवश्यकता पर्दैन भन्ने ग्यारेन्टी हुँदैन ।

भ्रम : गर्भपतनको विकल्प धर्मपुत्र राख्नु हो ।
यथार्थ :  गर्भलाई पूर्ण अवधिसम्म राख्नु केही व्यक्तिहरूको लागि दर्दनाक हुन सक्छ र यसले उनीहरूको मानसिक र शारीरिक स्वास्थ्यमा खतरा निम्त्याउन सक्छ । त्यसैगरी गर्भवतीले बच्चा जन्माउँदा सबै चुनौतीपूर्ण परिणामहरू बेहोर्नुपर्ने हुन्छ । तसर्थ, धर्मपुत्र पाल्नु गर्भपतनको विकल्प कदापी हुन सक्दैन र गर्भवतीले आफ्नो गर्भ के गर्ने भन्ने निर्णय आफै लिनुपर्छ ।

भ्रम : एकभन्दा बढी मेडिकल गर्भपतन गराउनु सुरक्षित हुँदैन ।
यथार्थ : एकपटक भन्दा बढी गरिएको मेडिकल गर्भपतनले स्वास्थ्य वा भविष्यको गर्भमा कुनै नकारात्मक असर परेको प्रमाण भेटिएको छैन । यद्यपि यदि व्यक्तिलाई एक भन्दा बढी मेडिकल गर्भपतन आवश्यक पर्छ भने यसले उनीहरूले धेरै अनिच्छित गर्भधारण गरिरहेको जनाउँछ । यसका कारणहरु गर्भनिरोधकमा पहुँचको कमी, गर्भनिरोधक सही तरिकाले प्रयोग गर्न नसक्नु, वा गर्भनिरोधक प्रयोगको अनुमति नदिने असहयोगी वा दुव्र्यवहार गर्ने पार्टनर आदि हुन सक्छन् । गर्भपतन सेवा सम्बन्धि परामर्शमा यी बिषयहरूको छलफल र सम्बोधन हुनुपर्दछ ।

भ्रम : गर्भपतन सम्बन्धिकडा कानुनले गर्भपतन रोक्न सक्छ ।
यथार्थ :  गर्भपतन माथि प्रतिबन्ध लगाईएका कानून भएका देशमा गर्भपतनको दर, गर्भपतन वैधानिक भएका देशहरूमा जस्तै रहेको पाइन्छ । यसले, गर्भपतनको कानुनी अवस्था जस्तो भएपनि, मानिसहरूलाई गर्भपतनको सेवा आवश्यक हुन्छ भन्ने कुरा पुष्टि गर्छ । गर्भपतनलाई अपराधीकरण गर्दैमा वा गर्भपतन सम्बन्धि कडा कानुनको प्रावधान बिकास गर्दैमा गर्भपतन रोकिन्छ भन्ने हुँदैन यसले त सुरक्षित गर्भपतनलाई मात्र रोक्छ किनभने यदि सुरक्षित गर्भपतन सजिलैसँग उपलब्ध छैन भने मानिसहरूले आफ्नो स्वास्थ्य र जीवनलाई नै जोखिममा राखी गर्भ अन्त्य गर्न खतरनाक र असुरक्षित तरिकाहरू अपनाउँछन् ।

भ्रम : गर्भपतन सेवा लिएपछि परिवार नियोजन/गर्भनिरोधक साधनहरू प्रयोग गर्न आवश्यक छैन ।
यथार्थ :  मानिसहरू सुरक्षित गर्भपतन सेवा लिएपछि परिवार नियोजन÷गर्भनिरोधक साधनहरू प्रयोग गर्नु पर्दैन भन्ने विश्वास राख्छन् र सुरक्षित गर्भपतनले अनिच्छित गर्भधारण कम गर्छ
भन्ने उनीहरूलाई लाग्दछ । तर सुरक्षित गर्भपतनले गर्भनिरोधक विधिको रूपमा काम गर्दैन । परिवार नियोजन÷गर्भनिरोधकको प्रयोगले अनिच्छित गर्भधारणको जोखिम कम गर्छ ।

भ्रम : मेडिकल गर्भपतन औषधी र आकस्मिक गर्भनिरोधक चक्की एउटै हुन् ।
यथार्थ :  मेडिकल गर्भपतन, आकस्मिक गर्भनिरोधभन्दा फरक हुन्छ । आकस्मिक गर्भनिरोध, असुरक्षित यौनसम्पर्क भएको ७२ –१२० घण्टा भित्र गर्भ रोक्नको लागि सेवन गरिन्छ भने यसको ठिक बिपरित, मेडिकल गर्भपतनको औषधी, रहिसकेको गर्भलाई तुहाउन प्रयोग गरिन्छ ।

भ्रम : किशोरकिशोरीका लागि मेडिकल गर्भपतन सुरक्षित हुँदैन ।
यथार्थ :  मिफेप्रिस्टोन र मिसोप्रोस्टोल, वा मिसोप्रोस्टोल मात्र प्रयोग गरेर मेडिकल गर्भपतन गराएमा यसको सफलता दर बढी उमेरका महिलाहरूको तुलनामा युवा महिलाहरूमा बराबर वा उच्च रहेका अध्ययनहरूले देखाउँछ्न् । समान वा कम जटिलताको दर सहित मेडिकल गर्भपतन युवाहरूका लागि वृद्ध मानिसहरूको तुलनामा सुरक्षित रहेको पनि यी अध्ययनले देखाउँछन् । तसर्थ, यसका लागि कुनै उमेर सीमा छैन । अनिच्छित गर्भधारण गरेका किशोरकिशोरीहरूका लागि मेडिकल गर्भपतन सुरक्षित छ ।

भ्रम : गर्भपतन सेवाहरूमा सहज पहुँचले युवाहरूमाझ असुरक्षित यौन व्यवहारलाई प्रोत्साहित गर्छ ।
यथार्थ :  सुरक्षित गर्भपतन साथै बृहत यौनिकता शिक्षाको सहज पहुँचले सुरक्षित र स्वस्थ यौन व्यवहारलाई प्रोत्साहन दिन्छ र युवाहरूलाई गर्भपतनको आवश्यकता पर्दा सुरक्षित विकल्पहरू प्रदान गर्दछ । सुरक्षित गर्भपतनमा सहज पहुँचले असुरक्षित गर्भपतनमा पनि कमी ल्याउँछ ।

सम्पादक : यो सामाग्री भिजिबल इम्प्याक्टले ‘गर्भपतन सम्बन्धि रिपोर्टिङ्ग कसरी गर्ने ?‘ भन्ने बारे मिडिया र आम संचारकर्मीका लागि तयार गरिएको टुलकिटबाट साभार गरिएको हो ।