अंग दान गर्नेको परिवारलाई २ लाख दिने स्वास्थ्य मन्त्रालयको निर्णय

काठमाडौं
स्वास्थ्य तथा जनसंख्या मन्त्रालयले मृत्युपश्चात मानव अंग दान गर्न चाहने दाताका परिवारलाई २ लाख सहयोग गर्ने निर्णय गरेकोको छ । स्वास्थ्य तथा जनसंख्या मन्त्री प्रदीप पौडेलले दाता परिवारलाई दिने सहयोग रकम दोब्बर बनाउन पहल गरेका हुन् ।

यसअघि मानवअंग दान गर्न चाहने परिवारलाई भक्तपुरस्थित मानव अंग प्रत्यारोपण केन्द्रमार्फत एक लाख रुपैयाँ दिने गरिएको थियो । अब स्वास्थ्य तथा जनसंख्या मन्त्रालयले दाताका परिवारलाई थप १ रुपैयाँ दिने भएको छ ।

स्वास्थ्य मन्त्रालयको निर्णय कार्यान्वयनमा अर्थ मन्त्रालयले आन्तरिक श्रोतबाट व्यवस्थापन गर्ने गरी सहमति दिएको छ । मन्त्रालयको आन्तरिक श्रोतबाटै आवश्यक रकम व्यवस्थापन गर्ने निर्णय गरिएको मन्त्री पौडेलले जानकारी दिए ।

अंग दानमा सघाउने अस्पताललाई यसअघि दिने गरिएको ५० हजार रुपैयाँमा मन्त्रालयले २५ हजार रुपैयाँ थप गर्ने भएको छ । ‘ आफ्नो मृत्यपुपछि अरुको जीवन बचाउन चाहनेलाई प्रोत्साहन गर्न खोजेका हौं, मन्त्री पौडेलले भने, जीवन बचाउने कार्यमा व्यापकता पाउने आशा गरेका छौं ।’

मन्त्री पौडेलले अंगदान गर्ने घोषणा गरिसकेका छन् । देशभर हरेक वर्ष मृगौला प्राप्तिका लागि एक हजार र कलेजो प्राप्तिका लागि ५५ जनाले मानव अंग प्रत्यारोपण केन्द्रमा नाम लेखाउने गरेका छन् ।

विद्यमान कानूनी व्यवस्थाअनुसार जीवितमा रगतको नाता पर्ने बाहेकले अंगदान गर्न पाउँदैनन् । तर, मृत्युपश्चात दान दिने गरी अंगदान गर्न पाउने व्यवस्था छ । मृत्यु भएको २४ घण्टाभित्र विभिन्न अंग जीवित व्यक्तिलाई प्रत्यारोपण गर्न सकिन्छ ।

हाल भक्तपुरको शहीद धर्मभक्त मानव अंग प्रत्यारोपण केन्द्रले देशमा वर्षेनी दुई सय मृगौला तथा २० जनाको कलेजो प्रत्यारोपण गर्दै आएको छ । यो कुल अंग प्रत्यारोपणको झण्डै ७० प्रतिशत हो । वीर अस्पताल, त्रिवि शिक्षण अस्पतालसँगै केही निजी अस्पतालले समेत अंग प्रत्यारोपण सेवा प्रदान गर्छन् ।

हाल सचेतना अभावमा अंग दान गर्न चाहनेको संख्या न्यून छ । मृत्युपश्चात हुने दान बढाउन सकिए धेरैको ज्यान जोगाउन सकिने शहीद धर्मभक्त मानव अंग प्रत्यारोपण केन्द्रका प्रमुख डाक्टर पुकारचन्द्र श्रेष्ठ बताउँछन् ।

यस प्रोत्साहनमूलक निर्णयले दाता बढेर धेरैको ज्यान जोगाउन सकिने उनको अपेक्षा छ । ‘परिवारले पाउने रकम दोब्बर भएसँगै दाताको संख्या दोब्बर हुने आशा गरेका छौं ।’ श्रेष्ठले भने ।

हाल एक हजार बढी मृगौला तथा ५५ जना कलेजोका विरामी दाता प्राप्तिको लागि प्रतिक्षामा छन् । उनीहरु मृत्युपश्चात हुने दान कै प्रतिक्षामा छन् ।

हाल नेपालमा मृगौला र कलेजो मात्र प्रत्यारोपण गर्ने गरिए पनि अब २ फोक्सो र मुटुका लागि समेत प्रत्यारोपण गर्ने गरी क्षमता विकास गर्ने तयारी समेत भईरहेको स्वास्थ्य मन्त्री पौडेलको सचिवालयले जनाएको छ ।