वीरगञ्ज ।
बारा पर्सा औद्योगिक करिडोरका उद्योगहरुमा सोलार रुफटप जडानका लागि पहल थालिएको छ । उद्योगमा डिजेल इन्धन घटाउँदै कार्बन उत्सर्जनमा कमी ल्याउने उद्देश्यले सोलार रुफटप जडान गर्न आग्रह गरिएको हो ।
त्यसका लागि नेपाल सरकारको उर्जा, जलश्रोत तथ सिंचाई मन्त्रालय अन्तर्गत रहेको वैकल्पिक उर्जा प्रवर्द्धन केन्द्रले वीरगञ्जमा उद्योगी व्यवसायीहरुसँग छलफल गरेको छ । वीरगञ्ज उद्योग वाणिज्य संघसँगको सहकार्यमा आयोजित कार्यक्रममा डिकेटीआई सोलार प्रोजेक्टको बारेमा जानकारी गराईएको थियो ।
डिकेटीआइ ग्रामिण र अर्धशहरी क्षेत्रमा सोलार इनर्जीलाई प्रवर्द्धन गर्न वैकल्पिक उर्जा प्रवर्द्धन केन्द्रले जर्मन सरकारको सहयोगमा सञ्चालन गरेको परियोजना हो । रुफटपमा सोलार प्यानल जडान गरेर सोलार इनर्जी उत्पादन गरी उद्योगमा प्रयोग गर्दा परियोजनाले गर्ने सहयोगको बारेमा कार्यक्रममा बताईएको थियो । यसो गर्दा उद्योगमा डिजेल इन्धन प्रयोग घट्नुको साथै बढी भएको इनर्जी विद्युत प्राधिकरणको नेशनल ग्रिडमा समेत जोड्न सकिने दावी केन्द्रको छ ।
परियोजनाका डेप्युटी टिम लिडर खेमराज भण्डारीले रुफटप सोलार जडानका लािग सरकारी नीति, पाउने अनुदान र ग्रिडमा कसरी जोडिने भन्ने बारेमा जानकारी गराएका थिए । उनले उद्योगमा ५ सय किलोवाट सोलार प्यानल रुफटपमा जडान गर्दा लाग्ने लागतको अनुमान र सोलार दिने फाइदाको बारेमा बताए ।‘ स्वच्छ उर्जा प्रयोग गर्न चाहाने उद्योगीलाई प्रोत्साहनका लागि यो अनुदान कार्यक्रम ल्याइएको हो । ’उनले भने ‘बिहान बेलुका सोलारले सहयोग गर्न सक्दैन, तर घाम लागेको दिनमा राम्रो सहयोग गर्छ । ग्रिडबाट प्रयोग हुने विद्युतको लागत र डिजेलको प्रयोग घटाउँछ । उद्योगमा प्रयोग हुन नसकेको इनर्जीलाई बेचेर पनि लाभ लिन सकिन्छ ।’
उद्योगमा सोलार जडानपछि स्तरीय विद्युत उत्पादन हुनुको साथै उत्पादन लागत घटाउन मद्दत पुग्ने उनको भनाई छ ।
वैकल्पिक उर्जा प्रवर्द्धन केन्द्रले सौर्य उर्जा जडानका लागि उद्योगीले लिएको ऋणको ५० प्रतिशत ब्याज ५ वर्षसम्म अनुदान समेत दिने रुफटप संयोजक निरज सापकोटाले बताए ।
वातावरण तथा सामाजिक सुरक्षा विज्ञ अनुसुया जोशीले परियोजनाले वातावरणमा पार्ने प्रभाव र वातावरणले परियोजनामा पार्ने प्रभावको मुल्यांकनका लागि सहयोग हुने बताइन् । यति कार्पेटका व्यवस्थापक धर्मेन्द्र यादवले उद्योगमा ३ सय किलोवाटको सोलार प्यानल जडान गरिएको बताए । ३० दिनमा जडानको कार्य सम्पन्न भएको बताउँदै उनले सोलार जडानपछि जेनेरेटरको प्रयोग घटेको जानकारी दिए ।
‘घण्टामा ६० लिटर डिजल खपत हुन्थ्यो, तर सोलार जडानपछि ७० प्रतिशत बचत भएको छ ।’ उनले भने ।
पीआइसी टिम लिडर Andy Schroeter ले एक पटक जडान गरेपछि २५ वर्षसम्म निरन्तर उर्जा दिने बताए । ‘५ वर्षमा लागत उठ्छ । ब्याजमा अनुदान छ ।’ उनले भने ‘ बैंकले ८० प्रतिशतसम्म ऋण पनि दिन्छ । उद्योगका लागि राम्रो अवसर हो ।’
वीरगञ्ज उद्योग वाणिज्य संघका पूर्व अध्यक्ष सुवोध गुप्ताले नेपालमा वैकल्पिक उर्जा लाभदायक हुने बताए । ‘नेपालमा ८३ हजार मेगावाट विद्युत उत्पादन क्षमता छ भनिन्छ, तर २ हजार ८ सयको हाराहारीमा मात्रै उत्पादन छ । उद्योगमा अनियमित रुपमा विद्युत कटौती हुन्छ ।’ उनले भने ‘ उद्योग १२ घण्टा बन्द छ । डिजलबाट चलाउँदा लागत बढी पर्छ । डिजल बाहिरबाट पनि ल्याउनुपर्छ । सौर्य उर्जाले व्यवसायिक लागत घटाउँछ ।’
उद्योगमा लगाउनुको साथै जग्गा भाडामा लिएर समेत सोलार जडान गर्ने सोचमा आफू रहेको उनले बताए । वीरगञ्ज उद्योग वाणिज्य संघ वीरगञ्जका बरिष्ठ उपाध्यक्ष, जीतपुर सिमरा नगर उद्योग वाणिज्य संघका अध्यक्ष मोहन शर्मा लगायतले डिजल पेट्रोललाई विस्थापित गर्न सौर्य उर्जा लाभदायक हुने बताए । कार्यक्रमको सहजीकरण वीरगञ्ज उद्योग वाणिज्य संघका अधिकृत मनोज उपाध्यायले गरेका थिए ।
Discussion about this post